Het aantal jeugdigen dat zorg ontvangt – één op de tien – en ook de daarmee gepaard gaande kosten stijgen sinds de decentralisatie van jeugdhulp naar gemeenten in 2015. De toename is lastig te verklaren en gemeenten lijken weinig grip te hebben op de situatie. Het dashboard van Berenschot stelt gemeenten in staat zich met een referentiegroep te vergelijken en zo hun regie op jeugdhulp te vergroten.
Recentelijk bleek uit een rapport van het CBS over jeugdhulp dat het aantal hulptrajecten in 2018 is toegenomen ten opzichte van 2017. Op dit moment ontvangt ruim 9% van de Nederlandse jongeren jeugdhulp. Daarnaast steeg de jeugdhulp zonder verblijf met 3,4%; jeugdhulp met verblijf daalde met 9%. Het hoogste aandeel jongeren met jeugdhulp is te vinden in Limburg en het noordoosten van Nederland. Verwijzingen naar jeugdhulp vinden steeds vaker plaats door de gemeente.
Stijging niet representatief
De gemiddelde landelijke stijging van 3,65% van het aantal jongeren met jeugdhulp is zeker niet representatief voor elke gemeente. In de tien gemeenten met de grootste daling nemen de aantallen met 16% tot 27% af; de tien grootste stijgingen liggen tussen de 24% en maar liefst 87%. Deze forse verschillen laten zien dat de jeugdhulp te maken heeft met veel dynamiek, waar gemeenten weinig tot geen grip op hebben.
Uit de nieuwe cijfers blijkt verder dat verwijzingen naar jeugdhulp zonder verblijf vooral via de huisarts (37%) en gemeente (28%) verlopen, en verwijzingen naar jeugdhulp met verblijf juist voornamelijk via gecertificeerde instellingen (44%) en de gemeente (42%).
Leren van elkaar
De grote verschillen tussen gemeenten zouden kunnen betekenen dat een goede lokale aanpak effect heeft en dat gemeenten van elkaar kunnen leren. Een van de mogelijkheden is informatie over bijvoorbeeld aantallen, zorgzwaarte en kosten te benchmarken met andere gemeenten via ons dashboard Jeugdhulp of de benchmark Sociaal domein. Daarnaast is het belangrijk te bouwen aan een effectief partnerschap tussen gemeenten en aanbieders (zie ook het rapport “Collectief opdrachtgeverschap en opdrachtnemerschap in de jeugdhulp”). Dat doe je bijvoorbeeld door binnen een regio gezamenlijk casussen te analyseren en geleerde lessen te borgen. Verder doen gemeenten er goed aan een hecht contact op te bouwen met de huisarts, gezien diens rol als belangrijke verwijzer. We behoren tot de top 5 van landen met de gelukkigste kinderen ter wereld. Dat 1 op de 10 jongeren jeugdhulp ontvangt, roept vragen op. Zijn kinderen gelukkig dankzij een goed toegankelijke jeugdhulp of geven we juist te veel jeugdhulp? We nodigen gemeenten uit om de discussie aan te gaan en van elkaar te leren.