Energiearmoede is een steeds groter probleem in Nederland. De recente stijgingen in de energierekening hebben een grote impact op het budget van huishoudens. Veel huishoudens zullen in de komende jaren nog afhankelijk zijn van gas, waarbij de schommelingen op de wereldmarkt direct doorwerken in hun energierekening. Deze huishoudens moeten op de korte termijn geholpen worden, maar op de lange termijn moet ook worden overgestapt naar andere vormen van energievoorziening. Hiervoor zijn veelal grote investeringen nodig en veel mensen hebben dit geld niet op de plank liggen. Deze mensen zitten dus vast. Ondanks het veelgehoorde motto ‘iedereen doet mee in de energietransitie’, is de praktijk hier nog ver van verwijderd. Het aandeel mensen met energiearmoede neemt toe. De rijksoverheid, gemeenten en woningcorporaties staan aan de lat om aan de slag te gaan met deze opgave. Wij kunnen u hierbij verder helpen.
In het verleden werd energie geleverd vanuit tientallen grote elektriciteitscentrales en gas gewonnen in Nederland. Het systeem werd vanuit techniek aangestuurd en de Nederlandse huishoudens waren verzekerd van een stabiele energievoorziening. Met de energietransitie neemt de complexiteit van dit systeem toe, waarbij huishoudens zelf meer energie gaan produceren (zonnepanelen) en er meer variatie komt in de systemen voor verwarming van huizen (warmtepompen en stadswarmte). Om deze opgave in kaart te brengen worden strategieën opgesteld, waarna haalbaarheidsonderzoeken en businesscases de doorslag geven over de te maken keuzes. De energietransitie wordt daarmee aangevlogen als een technische opgave. Maar de praktijk wijst uit dat de doelstellingen niet alleen met techniek gehaald kunnen worden. Nu de implementatie op gang komt, blijkt het maatschappelijke component belangrijker dan verwacht. Draagvlak, lokaal eigenaarschap en uitvoeringskracht vragen om meedoen. Daarmee verschuift de energietransitie van technische opgave naar sociale opgave.
Hoe gaat u als ministerie, gemeente of woningcorporatie aan de slag met energiearmoede? Wat kunt u doen om energiearmoede op korte termijn te bestrijden? En hoe krijgen we mensen in deze situatie mee in de energietransitie? Bij Berenschot hebben we diverse onderzoeken en opdrachten gedaan gericht op het bestrijden van energie-armoede. Met onze gecombineerde kennis van de energietransitie, participatie en het sociaal domein helpen wij u graag verder.
Het kabinet Rutte III heeft 150 miljoen euro uitgetrokken om huishoudens die kampen met energiearmoede te ondersteunen met energiebesparende maatregelen. Gemeenten bepalen grotendeels zelf hoe ze de middelen besteden. Berenschot heeft samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties twee webinars georganiseerd om gemeenten op weg te helpen.
In dit eerste webinar dat op 25 januari 2022 is georganiseerd geeft het ministerie van BZK een introductie met een toelichting op de verdeling van de middelen die vanuit het Rijk beschikbaar zijn gesteld. TNO geeft een toelichting op het onderzoek naar energiearmoede dat zij hebben gedaan. Verder geven een drietal gemeenten een toelichting op hun aanpak.
In dit tweede webinar dat op 24 februari 2022 is georganiseerd licht het ministerie van BZK de regeling, de samenwerking met woningcorporaties en de staatssteun toe. Wij lichten toe hoe gemeenten aan de hand van data doelgroepen kunnen lokaliseren. De gemeenten Arnhem, Nijmegen, Leeuwarden en Den Haag geven een toelichting op hun energiearmoede-aanpak.
