In opdracht van Gasunie, TenneT en de regionale netbeheerders ontwikkelde Berenschot in samenwerking met Kalavasta vier integrale klimaatneutrale toekomstscenario’s voor het Nederlandse energiesysteem in 2050.
Update transitie Nederlands energiesysteem
Recent (oktober 2023) heeft Netbeheer Nederland, ondersteund door Berenschot en Kalavasta, de vier integrale klimaatneutrale toekomstscenario’s voor het Nederlandse energiesysteem in 2050 geactualiseerd.
Langetermijninvesteringen
De Nederlandse netwerkbedrijven willen zich voorbereiden op de klimaatneutrale toekomst waarover in het Klimaatakkoord afspraken zijn gemaakt. De investeringen voor de energie-infrastructuur van de netbeheerders zijn immers langetermijninvesteringen. Elektriciteitskabels, (duurzame) gasnetten en andere energie-infrastructuur wordt niet van vandaag op morgen aangelegd en is bedoeld om vele jaren mee te gaan. De energietransitie gaat gepaard met ingrijpende veranderingen voor alle energiedragers wat betreft vraag, transport, opslag en aanbod.
Om deze veranderingen goed het hoofd te bieden, hebben de netbeheerders met de andere partijen in het Klimaatakkoord afgesproken om een 'integrale infrastructuurverkenning 2030-2050' uit te voeren. Het project dat Berenschot en Kalavasta hebben uitgevoerd in samenwerking met de netbeheerders behoort bij fase 1 van deze verkenning.
Elektrificatie
De scenario’s laten vier verschillende beelden van Nederland zien. De scenario’s verschillen van elkaar met betrekking tot het schaalniveau waarop de sturing van de energietransitie vooral plaatsvindt: regionaal, nationaal, Europees of mondiaal, en hoe burgers en bedrijven daar op reageren. Alle scenario’s gaan uit van een grootschalig aanbod aan duurzame elektriciteit, vooral wind- en zonne-energie. De uitkomsten laten een flinke elektrificatie zien en een rol voor klimaatneutrale waterstof als grondstof en back-up. Dit wordt afhankelijk van het scenario aangevuld in verschillende richtingen: duurzame warmte, groen gas en CCS, import van waterstof, of nog meer elektrificatie.
Speelveld
Deze scenario’s zijn niet opgesteld om tussen te kiezen, maar om vier hoekpunten van het speelveld te laten zien, waartussen de ontwikkeling zich in de praktijk kan bewegen. Ergens tussen deze hoekpunten zal behoefte ontstaan aan energie-infrastructuur waarmee de netbeheerders moeten rekenen. De scenario’s zijn door Generation Energy bestudeerd op hun ruimtelijke impact. Deze rapportage laat zien dat de verschillende scenario’s ook vragen over ruimtelijke inpassing opleveren. Verschillende mogelijkheden leggen ook in verschillende mate druk op onze fysieke leefomgeving.
Als aanvulling op deze studie hebben Berenschot en Kalavasta op verzoek van het ministerie van EZK ook een varianten-studie opgeleverd waarbij is gekeken naar de mogelijkheden voor nucleaire energie in de klimaatneutrale toekomst.
De netbeheerders zullen in de volgende fases van de 'integrale infrastructuurverkenning 2030-2050' de behoefte aan energie-infrastructuur verder uitwerken.
