De provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter hebben Berenschot gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de bijdrage van de Zuid-Hollandse defensie-industrie aan de nationale defensieopgave. Dit onderzoek, uitgevoerd tussen oktober 2023 en maart 2024, brengt de huidige staat van de defensie-industrie in kaart en verkent hoe deze sector kan bijdragen aan de versterking van de Nederlandse defensiecapaciteit.
Versterking defensiecapaciteit
De noodzaak om de Nederlandse krijgsmacht te versterken is groot. Geopolitieke spanningen, als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de ambities van China hebben de kwetsbaarheden van Europa blootgelegd en de roep om strategische autonomie versterkt. Tegen deze achtergrond vroegen de provincie Zuid-Holland en de regionale ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter (IQ) Berenschot een onderzoek uit te voeren naar de bijdrage van de Zuid-Hollandse defensie-industrie aan de nationale defensieopgave en extra mogelijkheden daaromtrent.
Het onderzoek had als doel de huidige staat van de defensie-industrie in Zuid-Holland in kaart te brengen en te verkennen hoe deze sector verder kan bijdragen aan versterking van de Nederlandse defensiecapaciteit. Berenschot voerde een uitgebreide analyse uit, op basis van een documentenstudie, enquêtes onder 180 bedrijven en verdiepende interviews met sleutelpersonen in de industrie. Het onderzoek vond plaats tussen oktober 2023 en maart 2024.
Groot marktaandeel Zuid-Hollandse defensie-industrie
Uit de verkenning komt naar voren dat Zuid-Holland een cruciale rol speelt in de Nederlandse defensie-industrie, met een totale jaarlijkse omzet van € 1,8 miljard in 2022, wat neerkomt op 24% van de nationale defensie- en veiligheid gerelateerde omzet. Een kwart van de bedrijven in de Nederlandse defensie-industrie is gevestigd in de regio, met sterke clusters in de maritieme sector, lucht- en ruimtevaart, radar, cybersecurity en quantum/AI. Bedrijven als GKN-Fokker en Royal IHC zijn toonaangevend, en de aanwezigheid van kennisinstellingen zoals TNO en de TU Delft versterkt de innovatiekracht van de regio.
Meindert Stolk, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland benadrukt de toegevoegde waarde van de verkenning:
Ten eerste maakt het inzichtelijk wat wij kunnen doen en zodoende geeft ons dat handvatten om tot een plan van aanpak te komen. En ten tweede geeft het een feitelijke onderbouwing en richting in de te voeren gesprekken met partners binnen en buiten de regio.
Uitdagingen én groeikansen
De verkenning legde tevens uitdagingen bloot waarmee de industrie te maken heeft. Denk aan de schaarste ruimte en het mobiliseren van bedrijven met dual-use technologieën: technologieën met zowel civiele als militaire toepassingen. Desondanks kent de provincie Zuid-Holland hoge omzetgroeiverwachtingen, met name in het maritieme domein en in de lucht- en ruimtevaartsector.
Gericht stappen ondernemen
Op basis van deze inzichten kunnen de provincie Zuid-Holland en IQ gericht stappen ondernemen om de defensie-industrie in de regio verder te versterken. Bijvoorbeeld door te investeren in sleuteltechnologieën en het verbeteren van het vestigingsklimaat voor bedrijven die direct of indirect aan Defensie leveren. De verkenning biedt verder een solide basis voor visievorming, strategische beslissingen en samenwerking met (inter)nationale partners, met als uiteindelijk doel een robuuste en innovatieve defensie-industrie die bijdraagt aan de vrijheid en veiligheid van Nederland.