Onder druk van de ambities in het Klimaatakkoord, ziet de energiesector de vraag naar producten en diensten sterk stijgen. Andere bedrijven en sectoren hebben juist te maken met forse vraaguitval, mede door de impact van de coronacrisis.
Om transitiemogelijkheden te onderzoeken voor medewerkers uit sectoren met overschotberoepen naar de topsector Energie deed Berenschot een pilot met een door Centerdata ontwikkeld instrument dat loopbaanpaden naar de energiesector inzichtelijk maakt. Dit draagt bij aan een evenwichtiger arbeidsmarkt én bevordert de energietransitie.
Verschillende contexten
Voor de pilot werden twee regio’s geselecteerd die geografisch van elkaar verschillen, om te observeren hoe het instrument uitpakt in verschillende contexten. “De regio moest in ieder geval voor een relatief grote opgave van de energietransitie staan. Een behoefte die gepaard gaat met een grote behoefte aan energiegerelateerde banen”, aldus Rob de Jeu, consultant bij de adviesgroep Energie en Leefomgeving binnen Berenschot. Uiteindelijk viel de keus op Groningen en Noord-Brabant. “Arbeidsmobiliteit beperkt zich vaak regionaal tot een straal van ongeveer 100 kilometer. Naast het toetsen van het instrument bij individuele actoren is het nuttig om te kijken hoe het instrument goed kan landen in een regio.”
Aangewezen partij
Eerder al werkte Centerdata succesvol samen met Berenschot op ‘Arbeidsmarktonderzoek ICT met topsectoren’, uitgevoerd in opdracht van CA-ICT en de topsectoren. Vanwege de expertise op het gebied van energietransitie en het grote netwerk binnen de energiesector, was Berenschot dit keer opnieuw de aangewezen partij. “Daarnaast hebben we veel knowhow op het gebied van een wendbare arbeidsmarkt, duurzame inzetbaarheid en arbeidsmobiliteit in huis en beschikken we over de nodige beleidsonderzoekers- en adviseurs”, vult Francel Vos, senior consultant op het gebied van strategisch HRM, aan.
Uiteenlopende stakeholders
Tijdens de pilot werden onder verschillende betrokken partijen toepassingsmogelijkheden, acceptatie en draagvlak van het instrument verkend. Het zwaartepunt lag daarbij op een onderzoek onder een gebruikerspopulatie in de twee arbeidsmarktregio’s. Zes stakeholders, afkomstig uit onderwijs, O&O fondsen, bedrijven en werknemers, gingen na uitleg over het instrument dit vervolgens zelfstandig uitproberen. Tijdens een evaluatiegesprek en groepsgesprek werden met hen drie hoofdvragen besproken: 1) Wie zijn de (potentiële) afnemers van het instrument; welke vragen hebben zij?, 2) Wat vind je van het gebruik van het instrument; geeft het antwoord op je vragen, is het gebruiksvriendelijk?, en 3) Hoe is opschaling in de praktijk te realiseren?
Goed beeld
Dankzij deze aanpak leverde de pilot een goed beeld op van de praktische toepassing van het instrument. “De algemene indruk is dat het instrument inzicht geeft in mogelijke transitiepaden en de stakeholders van de energiesector enorm helpt om te komen tot voldoende competent personeel voor het realiseren van de klimaatdoelstellingen”, vertelt De Jeu. “Direct contact met potentiële gebruikers heeft een aantal concrete tips en aangrijpingspunten opgeleverd om het instrument te verbeteren en breed toepasbaar te maken. Duidelijk is dat het instrument een schat aan data bevat en in potentie een breed vraagstuk dient.”
Verdere doorontwikkeling
Inmiddels hebben meerdere arbeidsmarktregio’s aangegeven verdere doorontwikkeling met grote belangstelling tegemoet te zien. De Jeu: “Wel is meermaals opgemerkt dat succesvolle implementatie afhankelijk is van de betrokkenheid van veel partijen. Het instrument kan theoretisch en technisch heel goed kloppen, maar uiteindelijk zal de menselijke factor bepalend zijn voor gebruik.” Op basis van de pilot hebben Berenschot en Centerdata een viertal stappen voor vervolg gedefinieerd: technische doorontwikkeling, afstemming & samenwerking, voorlichting & instructie en merkbaar resultaat.