In april 2024 besloten bestuurders van de gemeente Haarlem en van de woningcorporaties samen op te trekken bij het realiseren van hun doelstellingen rond verduurzaming van de gebouwde omgeving en energie-infrastructuur in de stad.
Ook netbeheerder Liander werd hierbij uitgenodigd. Genoemde partners vroegen Berenschot om ondersteuning bij het opstellen van een integrale programmering voor hun verduurzamingsambities.
Inventarisatieronde
Gestart werd met het bijeenbrengen van alle partners. “Op die manier ontdekten we wat voor hen belangrijke punten zijn en waar ze tegenaan lopen, bijvoorbeeld wie is van wie afhankelijk bij het verduurzamen van de infrastructuur”, vertelt Hans Klaren, beleidsadviseur Duurzaam Bouwen en Wonen bij de gemeente Haarlem. “Want er komt nogal wat bij kijken: riolering, wegen en straten, aanleg warmtenet, aanleg en verzwaring van elektriciteitsnet. En dat met oog voor de planning van woningcorporaties: wanneer hebben zij welk complex beter geïsoleerd en klaargemaakt voor aardgasvrij?”
Meebewegen met de setting
Berenschot bereidde de sessies samen met de gemeente voor en trad op als procesbegeleider. “In overleg met ons hebben ze partners ook steeds huiswerk meegegeven, zodat we tijdens de sessies zo effectief mogelijk konden werken”, zegt Klaren. “De stukken stuurden ze ruim van tevoren door, zowel voor de werkgroepsessies als voor de stuurgroepoverleggen. Elk overleg begon met: dit hebben we bereikt, dat is afgesproken en vandaag gaan we dit doen. Van tevoren lag er geen superstrak plan op tafel, we gingen met elkaar in gesprek en Berenschot bewoog mee met wat er in zo’n setting gebeurt. Dat vond ik van hoog niveau.”
Van tevoren lag er geen superstrak plan op tafel, we gingen met elkaar in gesprek en Berenschot bewoog mee met wat er in zo’n setting gebeurt. Dat vond ik van hoog niveau.
- Hans Klaren, beleidsadviseur Duurzaam Bouwen en Wonen bij de gemeente Haarlem
Afstemming luistert nauw
Alle data werden ondergebracht in een door Berenschot ontworpen systeem in Excel. Zo ontstond een overzichtskaart van Haarlem die voor alle partners inzichtelijk maakt welke buurt wanneer aan de beurt is, wie wanneer aan de slag gaat plus een toelichting op de werkzaamheden. “Want we willen ons geld zo effectief mogelijk besteden. Dus als de riolering wordt vervangen en de straat vernieuwd, dat dan niet vier jaar later het warmtenet wordt aangelegd en de straat opnieuw open moet. Dat is kapitaalvernietiging.” Ook wanneer Liander als netbeheerder aan de slag gaat, gebeurt dit in de logische volgorde. “Met name in de all-electric wijken zorgt Liander te zijner tijd dat het net voldoende capaciteit heeft om woningen gebruik te laten maken van een warmtepomp. Die afstemming luistert heel nauw.”
Hele puzzel
De volgorde is nog in een ander opzicht van belang. “Woningcorporaties zitten met investeringscapaciteit. Dan is het zaak dat ze enerzijds optimale vrijheid hebben om complexen aan te pakken en anderzijds het tempo van de warmtenetbuurten kunnen volgen”, illustreert Klaren. “Dat bijvoorbeeld niet net onderhoud is gepleegd en vijf jaar later het warmtenet wordt aangelegd. Want dan moeten ze weer de woning en dat is voor zowel bewoners als woningcorporaties niet prettig. Dat was nog een hele puzzel.” Volgens Klaren is deze projectaanpak nieuw in Nederland. “Ik ken geen ander voorbeeld waar buurt voor buurt wordt aangegeven wanneer welke partij aan de slag gaat.”
Komende jaren kunnen wij vooruit op de basis die Berenschot heeft neergezet.
- Hans Klaren, beleidsadviseur Duurzaam Bouwen en Wonen bij de gemeente Haarlem
Doorlopende dialoog
April 2025 was de conceptplanning voor de integrale programmering van de verduurzaming gereed, inclusief een eerste inschatting van de benodigde capaciteit, en ondertekenden gemeente, woningcorporaties en netbeheerder een convenant met nadere afspraken over de samenwerking. In de toekomst komt de projectgroep vier keer per jaar bij elkaar om de planning door te spreken en/of te wijzigen. En twee keer per jaar is er bestuurlijk overleg, waarin de nieuwe planning wordt gepresenteerd en eventuele knelpunten aan de orde komen. “Die doorlopende dialoog over wat haalbaar en realistisch is, blijven we de komende vijf jaar doen”, aldus Klaren, die zich tevreden toont over de ondersteuning. “Ze waren altijd bereikbaar om snel zaken af te stemmen. Intussen is vanuit de gemeente iemand aangesteld om de rol van Berenschot over te nemen: partijen bij elkaar halen, de planning up to date houden en zorgen dat er actie wordt ondernomen op vragen en knelpunten. “Komende jaren kunnen wij vooruit op de basis die Berenschot heeft neergezet.”