De transitie naar schoon en emissieloos bouwen is in volle gang. Overheden en bouwsector werken samen binnen het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB), met ambitieuze doelen richting 2030. Berenschot evalueerde de eerste uitvoeringsfase van het convenant en ziet duidelijke vooruitgang, maar ook knelpunten die om keuzes en samenwerking vragen. Wat gaat goed, waar schuurt het, en wat is nodig om de volgende stap te zetten?
Complexe context
Het Convenant SEB is in 2023 vastgesteld om de uitstoot van stikstof, broeikasgassen en fijnstof in de bouw terug te dringen. Een brede groep van overheden, opdrachtgevers en marktpartijen werkt samen aan de verduurzaming van werktuigen, voertuigen en vaartuigen, en aan aanpassingen in de aanvoer en bouwlogistiek. Na de opstartfase, waarin de samenwerking is ingericht en de eerste stappen zijn gezet, is het tijd om de balans op te maken.
Duidelijke aandachtspunten
Een multidisciplinair team van Berenschot en Arcadis heeft uitgebreid met alle stakeholders gesproken en in werksessies de issues en verbeterpunten geselecteerd en geprioriteerd. De gedragen slotconclusie is dat de uitvoering van het convenant goed op gang is gekomen. Steeds meer opdrachtgevers vragen schoon en emissieloos materieel uit en het gebruik van zero-emissiematerieel neemt toe. Tegelijkertijd is versnelling nodig om te voldoen aan de emissie-eisen richting 2030. Opschaling vraagt onder andere om meer convenantpartners, een consistentere en zo mogelijk grotere uitvraag van emissieloos materieel, en het intensiever delen van kennis en praktijkervaring.
“Ook zien we dat de randvoorwaarden voor emissieloos bouwen nog niet overal op orde zijn, ondanks de grote wil tot samenwerking en verbetering”, zegt Thomas Gruben, consultant bij Berenschot. “Met name laadinfrastructuur op projectlocaties en netcongestie vormen aandachtspunten.” De regionale verschillen zijn groot en vragen om een gezamenlijke aanpak. Over de betaalbaarheid bestaan zorgen, vooral over de verdeling van meerkosten van emissieloos materieel, al verbetert het investeringsperspectief door een dalende ‘total cost of ownership’ van met name het lichtere elektrische materieel.
Handelingsperspectief voor de volgende fase
De evaluatie resulteert in twaalf concrete adviezen. Kern daarvan is: structureel emissieloos materieel uitvragen, samenwerking en kennisdeling in de keten versterken, laadinfrastructuur serieus positioneren binnen het convenant, en een realistisch gesprek voeren over de verdeling van transitiekosten tussen overheid en markt.
Met deze evaluatie biedt Berenschot partijen handvatten om het Convenant SEB te versterken en versneld de goede intenties om te zetten in grootschalige toepassing van schoon en emissieloos bouwen.
