Door toenemende aandacht voor kinderopvang als ontwikkelplek en de complexiteit van het toeslagenstelsel, is er steeds meer discussie over de kinderopvang in Nederland. Dat was voor de Brancheorganisatie Kinderopvang aanleiding Berenschot te vragen een internationaal vergelijkend onderzoek uit te voeren naar kinderopvangstelsels in vijf landen. Deze objectieve vergelijking en de twaalf lessen die hieruit naar voren kwamen, zijn bedoeld als inspiratie voor de gesprekken over een herinrichting van de Nederlandse kinderopvang.
Verschillende perspectieven
In het onderzoek is gekeken naar de kinderopvangstelsels van Denemarken, Zweden, Frankrijk, Duitsland en Engeland – landen die vergelijkbaar zijn met Nederland als het gaat om de maatschappij, de cultuur en de standaard van welvaart. Bij de vergelijking onderzocht Berenschot verschillende perspectieven: context & visie, toegang & deelname, financiering, uitvoering en sturing op het stelsel.
Overeenkomsten en verschillen
Het onderzoek bracht een aantal overeenkomsten en verschillen tussen de stelsels aan het licht. Zo kennen alle onderzochte landen een vorm van voorschoolse educatie voor alle kinderen, maar is deze in Nederland alleen beschikbaar voor kinderen met (risico op) onderwijsachterstanden. “Nederland is ook het enige land dat een arbeidseis stelt voor vergoeding van kinderopvang. Alleen ouders die werken, hebben er recht op. In de andere vijf landen hebben alle kinderen een vastgesteld recht op kinderopvang”, verklaart Leonore Das, managing consultant bij Berenschot.
Hoogte eigen bijdrage verschilt
Andere uitkomsten betreffen het feit dat alleen het Nederlandse stelsel uitsluitend uit private aanbieders bestaat; in de andere vijf landen is dit een mix van privaat en publiek. Verder blijkt Frankrijk als enige land een rijke traditie te hebben in gastouderopvang, terwijl in Denemarken, Zweden, Duitsland, Engeland en Nederland hoofdzakelijk gebruikgemaakt wordt van kindercentra of aanbod op scholen. “Ook is te zien dat landen met een ruime vergoeding voor kinderopvang en lage kosten voor ouders, een hogere belastingdruk kennen op dit gebied”, zegt Das. “En ouders in alle landen leveren een eigen inkomensafhankelijke bijdrage, hoewel de hoogte daarvan verschilt.”
Op 7 juni is het onderzoek aangeboden aan minister Karien van Gennip van SZW.
