Veelvuldige incidenten door supporters in het Nederlandse profvoetbal hebben de afgelopen tijd geleid tot bezorgdheid binnen de voetbalgemeenschap en de samenleving. Nederland is echter niet uniek in de uitdagingen rond voetbalveiligheid en geweld in en om stadions. Daarom heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid Berenschot gevraagd te onderzoeken wat KNVB, supporters, gemeenten, politie en OM kunnen leren van de aanpak in Duitsland en Engeland. Belangrijkste advies: combineer opsporingsmethoden en communiceer over de persoonlijke gevolgen voor relschoppers.
Effectief en toepasbaar
In het verkennende onderzoek beschrijft Berenschot de verschillende strafrechtelijke, bestuursrechtelijke en civielrechtelijke instrumenten in en rondom het stadion plus preventieve en overige instrumenten die beide landen inzetten. Tevens is gekeken naar de mogelijkheden en inzet van de verantwoordelijke (veiligheids)organisaties van deze maatregelen en de handhaving ervan. “Verder hebben we onderzocht welke maatregelen in Nederland effectief en toepasbaar kunnen zijn. De uitkomsten hiervan zijn tussentijds bij Nederlandse experts getoetst en waar nodig aangescherpt”, aldus Vincent van der Vlies, managing consultant bij Berenschot.
Ander beeld
Opvallende conclusie is dat, in tegenstelling tot het algemene beeld, in Nederland zaken niet heel anders geregeld zijn dan in Engeland of Duitsland. “Bovendien worden in onze analyse en de gesprekken met experts veelgehoorde beweringen niet bevestigd. Bijvoorbeeld dat in Engeland na invoering van strenge voetbalwetten alle incidenten verdwenen zijn, dat Engelse wet-en regelgeving zo veel strikter is dan in Nederland en zelfs het veelgehoorde argument dat meldplicht in Engeland goed werkt”, aldus Van der Vlies.
Aanvullende maatregelen
Berenschot constateert verder dat er weinig tot geen onderzoek beschikbaar is naar effecten van voetbalmaatregelen in Engeland en Duitsland, waardoor er ook geen conclusies zijn te trekken omtrent het effect van een specifieke maatregel. Op basis van de analyse en de gesprekken met experts zijn wel enkele aanvullende maatregelen geïdentificeerd. Dit betreft onder meer een verbod van drankjes (ook non-alcoholisch) op de tribunes, ticketing op naam, vaste zitplaatsen, hogere kwaliteitseisen aan opleiding van stewards en campagnes met voorbeelden van ongewenst gedrag.
Campagnes en normering
“Het belangrijkste is de notie dat supporters via campagnes en normering duidelijk gemaakt wordt wat ongewenst gedrag is en dat zij in het stadion niet anoniem zijn. En dat overtredingen of ongewenst gedrag zullen leiden tot vervolging en strafoplegging”, zegt Van der Vlies. “Combineer daarom opsporing door cameratoezicht, inzet van stewards, meldmogelijkheden en juridische maatregelen en bericht over de persoonlijke gevolgen voor relschoppers. Dat zal al snel zorgen voor verbetering van de veiligheid in stadions, omdat het de pakkans vergroot en mensen uit de anonimiteit haalt en zo andere afwegingen kan stimuleren.”
Het rapport en de Kamerbrief
Bekijk het volledige rapport en de begeleidende Kamerbrief die minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius op 28 september verstuurde aan de Tweede Kamer op de website van de Tweede Kamer.