In lijn met de Europese Energie Efficiëntierichtlijn (EED) dient het finaal energieverbruik in ons land tussen 2023 en 2030 jaarlijks minimaal met 1,5% extra af te nemen. Versnelde vervanging van conventionele verlichting door ledverlichting in die periode resulteert in circa 3,8 TWh extra besparing van elektriciteit in 2030, ruim 9% van de benodigde besparing uit de EED. Dit blijkt uit een impactanalyse van Berenschot, uitgevoerd in opdracht van de Federatie Elektrotechniek, NLA, FME, Techniek Nederland en de NVDE. Het rapport wordt vandaag aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het Nationaal Plan Energiesysteem bevat stevige ambities aan energiebesparing om de totale energievraag zo veel mogelijk te beperken en zo de druk op netten, infrastructuur en importbehoefte te verminderen. Het onderzoek van Berenschot laat zien dat versnelde omschakeling naar 100% led leidt tot een geringere belasting van het elektriciteitsnet: gemiddeld met 0,7 GW tussen 19.00 en 20.00 uur. Daarnaast nemen de broeikasgasemissies af met 500 kton CO2eq in 2030, vanwege minder inzet van aardgas voor elektriciteitsproductie. Daarbij daalt het gasverbruik met 240 miljoen m3.
Aanzienlijke besparing
De cumulatieve impact op de energierekening tussen 2025 en 2043 bedraagt dan € 4,3 miljard. “Daartegenover staan wel extra kosten van zo’n € 1,3 miljard vanwege de versnelde afschrijving van de conventionele verlichting. Het verschil tussen kosten en baten is dus € 3 miljard, een aanzienlijke besparing”, stelt Joachim Schellekens, managing consultant bij Berenschot. “We benadrukken daarbij dat een lange levensduur, kwaliteit en circulair hergebruik van hoogwaardige materialen niet ten koste mogen gaan van de versnelde aanpak.” Slimme verlichting biedt nog meer potentie voor besparing.
Actieve inzet een must
Berenschot onderstreept dat actieve inzet op beleidsmaatregelen, financiële prikkels en ondersteuning essentieel is om het volledige potentieel te realiseren. Dat dit nu nog niet lukt, heeft diverse oorzaken. Dit betreft onder meer beperkt bewustzijn van en inzicht in het potentieel van ledverlichting, financiële drempels en versnippering van verantwoordelijkheden, verhoogde uitvoeringsdruk op organisaties, onzekerheid over toekomstbestendigheid en integratie met andere investeringen, en het feit dat verlichting onvoldoende prioriteit krijgt binnen bredere duurzaamheidsagenda’s.
Kansrijke opties
Gerelateerd aan deze obstakels identificeert Berenschot een tiental kansrijke opties om versnelling naar 100% ledverlichting in 2030 te realiseren. “Bijvoorbeeld als publieke sector het goede voorbeeld geven en één gezamenlijke afspraak maken om uiterlijk in 2030 volledig over te stappen op ledverlichting”, zegt Schellekens. Andere aanbevelingen betreffen onder meer actieve ondersteuning via bijvoorbeeld inkoopcollectieven of woningcorporaties, aanvullende minimale eisen voor verlichtingsprestaties, standaardisatie van armaturen en besturing en beleidsduidelijkheid over kwaliteit en integratie. Ook een nationale communicatiecampagne met een focus op gedrag en bewustwording zou kunnen helpen het gestelde doel te bereiken.
Op dinsdag 1 juli is het rapport met de uitkomsten van de scan aangeboden aan de Tweede Kamer. Het volledige rapport is hier te downloaden.
