WIE DAT DOEN
Om alle ruimtelijke opgaven in Nederland een plek te geven, zijn er op gebiedsniveau samenhangende keuzes noodzakelijk. Een helder en transparant gebiedsproces, gericht op het koppelen van belangen en het verbinden van partijen in een specifiek gebied, helpt om in gezamenlijkheid een goede afweging te maken over de benutting van de ruimte. Dergelijke processen zijn doorgaans complex, omdat veel partijen betrokken zijn met ieder hun eigen belang.
Een gebiedsproces kan zich op verschillende schaalniveaus afspelen. Van de ontwikkeling van een specifiek kavel op het grondgebied van één gemeente tot ontwikkeling van een Regionale Energiestrategie (RES) in een regio met zestien gemeenten. Daarnaast zijn op kleiner schaalniveau vaak slechts een paar stakeholders betrokken, terwijl het bij een RES om meerdere publieke partijen, maatschappelijke organisaties en private bedrijven gaat.
Daarbij kan een gebiedsproces op twee manieren benaderd worden.
Wij helpen zowel bij het verkennen van ruimtelijke opgaven, het ontwikkelen van een breed gedragen visie, het maken van keuzes bij conflicterende ruimteclaims als bij het ontwikkelen van programma’s om ruimtelijke opgaven daadwerkelijk te realiseren.
In de beginfase van een gebiedsproces kunnen we helpen met het in kaart brengen van de kansen in een gebied. Bij zo’n gebiedsverkenning starten we vanuit de inhoud van de opgaven en zoeken we gezamenlijk naar mogelijkheden om aan verschillende opgaven bij te dragen. Dit resulteert in een overzicht van mogelijkheden en risico’s, waarin op hoofdlijnen ook al duidelijk is waar opgaven elkaar kunnen versterken of juist conflicteren.
Wij helpen met het duiden van die samenhang en met een eerste schets van de te maken keuzes.
Een duidelijk en wervend toekomstperspectief biedt partijen houvast om samen aan de opgaven in de fysieke leefomgeving te werken. Wij kunnen helpen vanuit de kansen en risico’s in een gebied tot een gedragen visie te komen waarin dit toekomstperspectief wordt beschreven. Een gebiedsvisie beschrijft daarmee welke publieke waarde gecreëerd gaat worden in een gebied, waarom en hoe haalbaar de uitvoering op hoofdlijnen is.
Dit gaat verder dan een inhoudelijke uiteenzetting, en moet met bestuurders, burgers, bedrijven en andere stakeholders worden opgesteld om te komen tot een gedragen toekomstperspectief.
De verschillende opgaven in de leefomgeving concurreren met elkaar om ruimte, middelen, draagvlak en politiek-bestuurlijke aandacht. Bij dergelijke conflicterende ruimteclaims helpt een provinciaal of regionaal afwegingsmechanisme om tot keuzes te komen. Zo’n afwegingsmechanisme is bij voorkeur regiospecifiek en afhankelijk van het regionaal profiel (landschap, economische structuur, historie), bestuurlijke keuzes en de aard van de gebiedsopgaven.
Wij ondersteunen provincies en regio’s in hun strategie en gezamenlijk proces om – samen met stakeholders – tot een dergelijk concreet, richtinggevend en gedragen afwegingsmechanisme te komen.
Om de opgaven in de fysieke leefomgeving te realiseren, moeten er fysieke ingrepen plaatsvinden. Vaak is op voorhand echter niet helder wat er precies moet gebeuren, zeker niet gezien de samenhang tussen de opgaven. Een traditionele projectmatige benadering met een heldere scope, budget en strakke planning volstaat dan niet. Meestal is een programmatische benadering nodig, waarbij het langetermijndoel vaststaat, maar de weg daarnaartoe op den duur kan veranderen.
Wij helpen bij het opzetten van dergelijke gebiedsprogramma’s om bij te dragen aan de opgaven, onder meer door in een gezamenlijk proces de kaders, sturingslijnen en organisatie te ontwikkelen.
