Managing consultant
Dirk-Jan Schoneveld
Finance | Control | Bedrijfsvoering
Als bedrijfskundige help ik instellingen in het publieke domein met vraagstukken op het gebied van finance, control en bedrijfsvoering. Met als doel om hun publieke waarde te vergroten, financiële huishouding te optimaliseren en toekomstbestendigheid van de organisatie te borgen.
Veel organisaties maken zich druk om werkdruk, maar weinig organisaties slagen erin om de werkdruk onder controle te krijgen. In dit whitepaper zetten wij uiteen waarom een gezonde werkdruk belangrijk is en wat organisaties kunnen doen om de werkdruk beter te managen. Wij presenteren een evidence-based aanpak van werkdruk, waarbij een scherpe diagnose de basis vormt voor een onderbouwde keuze van een complementaire set aan interventies. Deze interventies worden vervolgens uitgevoerd en getoetst op hun effectiviteit. Hierdoor kan de aanpak verder worden aangescherpt en ontstaat een leerproces waarin een organisatie de werkdruk stap voor stap steeds beter leert beheersen.
Uit een enquête van Binnenlands Bestuur uit 2023 blijkt dat ruim de helft van alle gemeenteambtenaren de werkdruk ziet oplopen. Gemeenten zoeken oplossingen in het aantrekken van meer personeel, maar zullen ook op andere fronten actie moeten ondernemen.
De IT-kosten van hogescholen zijn opnieuw toegenomen en bedragen inmiddels ruim 7% van de totale organisatiekosten, een kleine stijging ten opzichte van vorig jaar. Die stijging zit vooral in de uitgaven voor ontwikkeling en projecten, informatiebeveiliging en functioneel beheer, zo blijkt uit de benchmarks voor hogescholen die Berenschot jaarlijks uitvoert.
Uit steeds meer onderzoek blijkt dat de werkdruk bij medewerkers oploopt. Tegelijk worstelen organisaties met het vinden van manieren om die werkdruk aan te pakken. Dat komt vooral omdat de oorzaken zo divers zijn. Om te bepalen wat in welke situatie uitkomst biedt, is allereerst een scherpe diagnose vereist.
De digitale transformatie bij hogescholen ontwikkelt zich rap en dat is ook zichtbaar in de IT-kosten.
De regio Westfriesland wil voor de zeven Westfriese gemeenten individueel inzichtelijk krijgen welke capaciteit zij vanaf 2022 nodig hebben om het klimaatakkoord te realiseren. Berenschot is gevraagd dit capaciteitsonderzoek uit te voeren. Het onderzoek helpt de gemeenten tevens om onderbouwd het gesprek te voeren over de begroting en formatie voor het jaar 2022 en verder.
Sinds 2000 vindt er een externe toetsing plaats van de regeldrukeffecten van voorstellen van wet- en regelgeving. Deze toetsing heeft tot doel de effectbeoordeling van regeldruk bij de departementen te versterken en zo bij te dragen aan het beperken van onnodige regeldruk uit nieuwe wet- en regelgeving. Het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) voert dit sinds juni 2017 uit en adviseert het kabinet en de Eerste en Tweede Kamer over de regeldrukeffecten van wet- en regelgeving voor bedrijven, burgers, en beroepsbeoefenaren in de zorg, onderwijs, veiligheid en sociale zekerheid.
In de digitaliserende samenleving zijn gemeenten het centrum van onderhandeling over publieke waarden. Met deze boodschap opende prof. dr. José van Dijck, hoogleraar media en digitale samenleving aan de Universiteit Utrecht, het congres digitale gemeenten 2019 bij Berenschot. Tijdens deze middag gingen deelnemers met elkaar in gesprek over de bestuurlijke uitdagingen van de digitale transformatie.
Voorjaar 2018 vroeg het ministerie van VWS aan Berenschot onbureaucratische manieren voor het inrichten van (de toegang tot) zorg binnen gemeenten in kaart te brengen, dit ter inspiratie van andere gemeenten. Het ministerie van VWS had in 2016 regeldruksessies georganiseerd in vijf gemeenten. Daaruit bleek dat het administratieve proces van de toegang tot de niet vrij toegankelijke zorg en ondersteuning bij gemeenten te vereenvoudigen is. Doordat de decentralisaties hebben geleid tot meer uitvoeringsruimte bij gemeenten, is de toegang momenteel verschillend ingericht.
Wanneer iemand zijn of haar financiële verplichtingen niet (tijdig) kan nakomen, mag een schuldeiser met dwang incasseren. Dat geldt ook voor overheidsschuldeisers. Daartoe heeft de overheid bijzondere incassobevoegdheden. Als preferente schuldeiser krijgt zij bovendien haar vorderingen voldaan voor de concurrente schuldeisers. Maar wat zijn de effecten eigenlijk van die bevoegdheden en overheidspreferenties? Berenschot onderzocht dit in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
Organisaties worden steeds digitaler. Zo ook de overheid. Je hebt daarbij als gebruiker van die digitale diensten niet altijd even veel controle over wat er nou precies met je persoonlijke gegevens gebeurt. Wat leggen ze vast? Met wie delen ze jouw gegevens? Kan je dat zelf inzien? Heb je daar zelf regie op?