Het belang van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI) – waarbij verschillende overheidspartijen samenwerken om misstanden op het gebied van sociale zekerheid en arbeidswetgeving te voorkomen en bestrijden – wordt door alle convenantpartijen onderschreven. Samenwerking leidt tot meer effectiviteit, en het is belangrijk om in de handhaving op regelnaleving als één overheid op te treden. Wel zijn een nieuwe gedeelde waardepropositie en een effectievere en efficiëntere samenwerking belangrijke voorwaarden richting de toekomst.
Gezamenlijke handhaving
Binnen de ‘Samenwerkingsovereenkomst voor Interventieteams’ werken diverse overheidspartijen en gemeenten sinds 2003 samen op het gebied van handhaving in het socialezekerheidsdomein. In de interventieteams wordt, in wisselende samenstelling van landelijke en lokale partners, samengewerkt om oneigenlijk gebruik en misbruik van uitkeringen en toeslagen op het gebied van sociale zekerheid te voorkomen en terug te dringen. In 2017 is de samenwerking tussen de partners geactualiseerd en uitgebreid, en is het convenant vernieuwd. Een van de afspraken in dit gewijzigde convenant was om na vijf jaar de werking en uitvoering opnieuw te evalueren.
Meer aandacht voor dienstverlening
Alle convenantpartners onderschrijven het belang van het voortbestaan van de LSI, blijkt uit de door Berenschot uitgevoerde evaluatie. Daarbij ervaren vrijwel alle partners de huidige doelstelling als (te) smal. “Zij willen dat de LSI een meer dienstverlenend karakter krijgt. Daarbij gaat het met name om de inzet van interventieteams voor het opsporen van niet-gebruik van regelingen waar bijvoorbeeld huishoudens wel aanspraak op zouden kunnen maken”, verklaart Bram Berkhout, senior managing consultant bij Berenschot. “Tegelijkertijd merken we dat alle partners dit net anders uitleggen, waardoor de gezamenlijkheid soms onder druk komt te staan . Ons advies is dan ook om op stuurgroepniveau gezamenlijk een nieuwe waardepropositie voor de LSI op te stellen en van daaruit hernieuwde samenwerkingsafspraken te maken om de effectiviteit en efficiëntie te verbeteren.”
“Daarnaast zien we met name bij gemeenten dat zij de doelstellingen van LSI-projecten zouden willen uitbreiden met het signaleren van zorgvragen of het tegengaan van ondermijning. De huidige wettelijke grondslag voor gegevensdeling binnen LSI-verband biedt echter geen ruimte voor deze verbreding van doelstellingen.”
Nadere duiding
Uit de evaluatie blijkt verder dat het thema gegevensdeling soms verlammend werkt bij het starten van LSI-projecten omdat partijen bang zijn fouten te maken op dit vlak. De komende jaren blijft het thema gegevensdeling in de belangstelling staan, aldus Berkhout. “De LSI zal hierin een weg moeten zien te vinden. In LSI-verband is het niet zozeer de vraag of gegevens gedeeld mogen worden, maar vooral hoe. In de uitvoeringspraktijk is behoefte aan duidelijke kaders en richtlijnen voor zorgvuldige gegevensdeling.”
Aanpak evaluatie
Voor deze evaluatie voerde Berenschot deskresearch uit, werden interviews gehouden met de belangrijkste stakeholders, werd een digitale vragenlijst uitgezet onder gemeenten en werden er door de inhoudelijke experts van Berenschot focusgroepbijeenkomsten georganiseerd op het gebied van gegevensuitwisseling. Daarnaast zijn drie casestudies uitgevoerd om beter zicht te krijgen op de toegevoegde waarde van het convenant in de praktijk en op elementen in de samenwerking die mogelijk voor verbetering vatbaar zijn. De onderzoeksactiviteiten werden afgerond met een toetsingsbijeenkomst met de stuurgroep.
