De kosten in het sociaal domein blijken moeilijk beheersbaar te zijn. Sociale vraagstukken laten zich nauwelijks voorspellen. Er zijn veel langlopende verplichtingen. Daardoor worden financiële consequenties van actuele beslissingen van toegangsprofessionals pas (veel) later inzichtelijk. Zo legt het sociaal domein vaak een toenemend beslag op de algemene middelen. Vandaar dat veel gemeenten hard werken om grip te krijgen op de kosten. En onderzoeken in welke mate ze kunnen investeren in projecten en programma’s die op lange termijn kostenbesparingen gaan opleveren. Daarnaast leeft de vraag hoe ze toegangsprofessionals meer cijfermatig kunnen aansturen met het oog op de (financiële) beheersbaarheid.
Om grip te krijgen op de kosten binnen het sociaal domein en tekorten op een verantwoorde manier te reduceren, hanteren we de evenwichtsgedachte. Die houdt in dat er een middenweg gevonden moet worden tussen twee onwenselijke uitersten: aantasting van de sociale basis versus door het financiële plafond schieten. Daarnaast faciliteren we een goede informatie-uitwisseling tussen inhoudsdeskundigen en financieel deskundigen. Ook ondersteunen we u bij het opstellen en vergelijken van maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s) van projecten en programma’s binnen het sociaal domein. Verder helpen we u de inzet van targets voor toegangsprofessionals genuanceerd af te wegen en schetsen we alternatieve oplossingen.
Het ravijnjaar vormt voor veel gemeenten een financieel kantelpunt. Door de aflopende tijdelijke Rijksmiddelen en een structureel lagere financiering dreigen tekorten in het sociaal domein verder op te lopen. Tegelijkertijd blijven de verantwoordelijkheden van gemeenten onveranderd groot. Daardoor ontstaat een spanningsveld tussen maatschappelijke opgaven en beschikbare middelen. Gemeenten moeten lastige keuzes maken: doorgaan op de huidige voet is financieel onhoudbaar, maar bezuinigen raakt al snel de meest kwetsbare inwoners.
Om dit evenwicht te bewaren, zetten we in op strategische heroverwegingen. We helpen gemeenten scherp inzicht te krijgen in de structurele effecten van hun uitgaven, en in de mate waarin tijdelijke oplossingen daadwerkelijk bijdragen aan duurzame financiële stabiliteit. Ook ondersteunen we het proces van prioriteren: wat is essentieel, wat kan anders en wat kan (tijdelijk) minder? We kijken samen met u aan welke knoppen we kunnen draaien. Daarbij faciliteren we gesprekken tussen beleid, uitvoering en financiën, zodat gezamenlijke afwegingen gemaakt kunnen worden op basis van inhoud én haalbaarheid. Zo ondersteunen we u bij het omgaan met het ravijnjaar als meer dan alleen een financieel probleem – maar als een aanleiding tot vernieuwing en structurele herijking.
Om grip te krijgen op de kosten binnen het sociaal domein:
