Terugkoppeling expertmeeting: Het ravijnjaar 2026
Op maandag 9 december jl. spraken we met experts over het financieel ravijn van 2026. Welke impact heeft het ravijnjaar op de gemeentefinanciën? En hoe werkt dat door in het sociaal domein?
Tijdens deze bijeenkomst hebben we geprobeerd de materie inzichtelijk te krijgen en een concreet handelingsperspectief te ontwikkelen.
Hieronder vindt u een terugkoppeling van de workshops tijdens de expertmeeting en kunt u de gegeven presentaties downloaden. Als u nog vragen heeft naar aanleiding van dit event? Dan kunt u gerust contact met ons opnemen.
Bekijk hier de presentatie van het plenaire gedeelte:
Beïnvloedbare begroting: keuzeruimte en uitdagingen in het sociaal domein - Paul Beemsterboer en Warner Admiraal
In deze interactieve sessie namen Paul Beemsterboer en Warner Admiraal de aanwezigen mee in het Berenschot-model ‘Beïnvloedbare Begroting’. Samen onderzochten we de factoren die de keuzeruimte binnen de begroting beïnvloeden en hoe deze factoren het sociaal domein raken.
Presentatie: Beïnvloedbare begroting: keuzeruimte en uitdagingen in het sociaal domein
De zoektocht naar evenwicht tussen gemeentelijke ambities en betaalbaarheid in het sociaal domein - Wouter Poels
Tijdens deze werksessie besprak Wouter Poels aan de hand van diverse modellen, voorbeelden en theorieën welke keuzes gemaakt konden worden om de gewenste gemeentelijke identiteit te realiseren. Specifiek werd ingegaan op hoe gemeentelijke ambities vertaald kunnen worden naar toegang tot het sociaal domein en hoe kostenbeheersing vormgegeven kan worden.
Presentatie: De zoektocht naar evenwicht tussen gemeentelijke ambities en betaalbaarheid
Bezuinigen op de Participatiewet: het paard achter de wagen? - Martin Heekelaar en Bastiaan Ouwehand
Tijdens deze workshop kwam aan de orde hoe gemeenten besparingsmogelijkheden kunnen vinden met het oog op het ravijnjaar 2026. In het bijzonder werd gekeken naar besparingsmogelijkheden bij de uitvoeringsorganisaties van de Participatiewet en de Wsw. Deelnemers onderzochten de opties en hoe maatregelen doorwerkten in de beschikbare rijksbudgetten. Ook werd besproken of bezuinigingen niet juist zouden leiden tot meer mensen in de bijstand, waardoor tekorten zouden ontstaan op het bijstandsbudget. Met andere woorden: wordt het paard achter de wagen gespannen?
Presentatie: Bezuinigingen op de participatiewet
Datagedreven werken in het sociaal domein - Hannah Vreeburg en Roy Valks
Centraal tijdens deze workshop stond hoe het ravijnjaar voor gemeenten voornamelijk draait om de financiële cijfers: hoeveel geld is er beschikbaar en waar kan dit het beste aan besteed worden? Ook werd benadrukt hoe belangrijk het is om de voortgang op gemeentelijke doelstellingen in het sociaal domein te meten en inzicht te verkrijgen in actuele gegevens, zoals de ontwikkeling van doelgroepen. Gemeenten willen bijvoorbeeld de kostenontwikkeling van een bepaalde post volgen of het effect van beleid op een doelgroep meten.
Om geïnformeerde beslissingen te nemen, kwam het belang aan de orde te beschikken over de juiste informatie en het inzichtelijk maken hiervan voor jezelf en stakeholders. Bijvoorbeeld via een dashboard dat complexe gegevens eenvoudig visualiseert. Deze manier van werken, waarbij organisaties beslissingen nemen op basis van data-analyse, wordt datagedreven werken genoemd.
Presentatie: Datagedreven werken in het sociaal domein
Samenwerken met partners in het sociaal domein en financiële schaarste - Arne Wijnands en Jurian van der Ree
Tijdens deze workshop werd besproken hoe de houdbaarheid van het sociaal domein steeds meer onder druk staat. Dit vanwege afnemende budgetten en een groeiende vraag naar zorg en ondersteuning, die vaak een integrale aanpak vergt. Ook werd ingegaan op de vraag hoe gemeenten de regie kunnen behouden binnen dit complexe stelsel, terwijl ze voor de uitvoering afhankelijk zijn van partners. Daarnaast werd besproken hoe samenwerking aan de noodzakelijke transformatie kan plaatsvinden wanneer financiële schaarste de samenwerking bemoeilijkt, en hoe er gezamenlijk gewerkt kan worden aan het bieden van goede ondersteuning aan inwoners.
Presentatie: Samenwerken met partners in het sociaal domein en financiële schaarste
Grip op kosten: efficiënte toegang als basis voor beheersbare zorguitgaven - Freek Reijmerink en Maya Ramdin
Tijdens deze sessie werd dieper ingegaan op hoe de basis voor een kostenbesparing gelegd kan worden door de toegang goed in te richten. Aan de orde kwam hoe gemeenten door effectieve sturing en monitoring, en een integrale, datagedreven benadering, meer grip kunnen krijgen op hun zorguitgaven. Praktische manieren om zorgvragen vroegtijdig te signaleren, passende ondersteuning te bieden en overlap te voorkomen werden gedeeld. Dit alles met het doel om kosten efficiënt en beheersbaar te houden, zonder concessies te doen aan de kwaliteit van de dienstverlening.
Presentatie: Grip op kosten: efficiënte toegang als basis voor beheersbare zorguitgaven
Komen tot besparingen: hoe richt je het proces goed in? - Vincent Janssen
Tijdens deze sessie werden de stappen en afwegingen verkend die nodig zijn om een besparingsproces zorgvuldig in te richten. Er werd aandacht besteed aan wie je wanneer betrekt en hoe je omgaat met politieke sensitiviteit. Daarnaast werd dieper ingegaan op het creëren van draagvlak en het organiseren van een transparant proces waarin belanghebbenden gehoord worden. Vincent Janssen deelde zijn ervaringen en belangrijke lessen uit de praktijk, opgedaan bij het ondersteunen van diverse organisaties in dit soort processen.
Gemeenten moeten strategisch gaan opereren in de zorgwereld om de transformatie van zorg het hoofd te bieden - Mattias Gijsbertsen en Hans Oosterkamp
Tijdens deze sessie werd besproken hoe de transformatie van de zorg veel vraagt van het gemeentelijke sociaal domein. Vanwege het IZA, maar ook vanwege de ambities van gemeenten op het gebied van positieve gezondheid en het creëren van meer collectief en preventief aanbod, ervaren gemeenten deze noodzaak. Genoemd werd dat als zorg in de toekomst niet meer beschikbaar is, inwoners bij de gemeente aankloppen voor ondersteuning, wat druk legt op de lokale samenleving. Deze langetermijnambities en belangen staan op gespannen voet met de huidige financiële situatie van gemeenten.
Verder werd benadrukt dat dit van gemeenten vraagt om strategisch te opereren in de zorgwereld. Dat begint met een oriëntatie om de ontwikkelingen en de zorgwereld echt te begrijpen: wat komt er op gemeenten af? Wat zijn daarvan de positieve en negatieve consequenties? Welke invloed heb je daarop en wat moet je als gemeente organiseren?
Gemeenten kampen met stijgende kosten binnen het sociaal domein. In deze training leert u hoe u kunt sturen op de toegang om financiële en kwalitatieve doelstellingen te behalen. De training biedt een helder overzicht van mogelijkheden, praktische handvatten en inspirerende voorbeelden. Er is veel ruimte voor interactie en eigen inbreng. Speciaal ontwikkeld voor beleidsstrategen, programmamanagers en andere betrokkenen bij de toegang. Meld u nu aan en krijg meer grip op de toegang tot het sociaal domein.
Datum en Locatie: 8 april 2025, Utrecht
Duur: 1 dag
Aanpak: Interactieve training met veel ruimte voor eigen inbreng en inspirerende voorbeelden. Ook beschikbaar als incompany training.
Meer informatie en aanmelden
Sturen op de toegang tot het sociaal domein | Berensch...
Veel mensen doen een beroep op ondersteuning, terwijl de middelen schaars zijn. Wij helpen u bij het maken van zorgvuldige beleidskeuzes binnen het sociaal domein en de uitvoering daarvan.
Om grip te krijgen op de kosten binnen het sociaal domein en tekorten op een verantwoorde manier te reduceren, zoeken we de middenweg tussen twee onwenselijke uitersten: aantasting van de sociale basis versus door het financiële plafond schieten.
De kosten en kwaliteit van zorg uit de Wmo en Jeugdwet zijn sterk afhankelijk van de wijze waarop de toegang is ingericht. Wij adviseren over de wijze waarop u de toegang tot de zorg kunt organiseren.
In het sociaal domein werken partijen vaak op regionaal niveau samen aan opgaven. Wij dragen bij aan een vruchtbare samenwerking tussen partners en adviseren over de schaal waarop vraagstukken het best opgepakt kunnen worden.
Heeft uw gemeente de basisdienstverlening schuldhulpverlening op orde? De quickscan geeft snel en op hoofdlijnen inzicht in waar uw schuldhulpverlening staat en hoe deze zich verhoudt tot de landelijke afspraken.
Een goede beloning alleen volstaat niet meer. Autonomie in het werk, zingeving, ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, een fijne werkplek en simpelweg waardering zijn minstens zo belangrijk.
