Consultant
Nick Hageraats
Een continu veranderende wereld vraagt om duidelijke, passende en toekomstbestendige strategische keuzes.
De wereld verandert continu, waarbij ontwikkelingen elkaar in een rap tempo opvolgen. Organisaties komen zo voor strategische keuzes te staan die duidelijke, passende en toekomstbestendige oplossingen vragen.
Mijn expertise ligt binnen strategische- en organisatorische thema’s. Ik vertaal externe en interne ontwikkelingen en analyses naar onderbouwde strategische opties en keuzes.
Ik begeleid met name private en semipublieke organisaties bij onder meer strategieformulering, markt- en sectoronderzoeken en kostenoptimalisaties. Specifiek houd ik mij met name bezig met vraagstukken binnen de maakindustrie en defensie-industrie.
In het Strategie Trendsonderzoek: Mobiliteit & Logistieke ‘Kansen in tijden van schaarste: nieuwe wegen voor mobiliteit en logistiek’, bieden we actuele inzichten in de strategische thema’s die hoog op de agenda staan bij directies en managementteams binnen de sector.
De weg naar versterking van onze defensiecapaciteit begint met een langjarig partnerschap tussen Defensie en bedrijfsleven, en met wederzijds vertrouwen en de moed om het anders te doen. Een vooruitblik door Berenschot-experts Nick Hageraats en Peter Arnoldus.
Gebrek aan arbeidskrachten blijft een strategisch knelpunt in de energietransitie
In een sterk veranderende wereld staat de Nederlandse industrie voor grote uitdagingen. Denk aan geopolitieke spanningen, stijgende (loon)kosten, de ingezette energietransitie, beschikbaarheid van energie, de hoogte van de energieprijzen en schaarste van grondstoffen en andere productiemiddelen.
Vanwege de huidige geopolitieke ontwikkelingen bestaat de wens – en zelfs eis – tot opschaling richting de defensie-industrie. Diverse factoren maken het echter lastig voor de industrie om te voldoen aan de gestegen vraag, zo blijkt uit een sectorspecifieke rapportage over de defensie-industrie vanuit het jaarlijkse Berenschot Strategie Trendsonderzoek.
Jaarlijks biedt het Strategie Trendsonderzoek, uitgevoerd door Berenschot, inzicht in de strategische beslissingen van ondernemend Nederland. Door de jaren heen heeft dit geleid tot een uitgebreide database met interessante inzichten over hoe strategische keuzes veranderen onder invloed van een veranderende omgeving.
Gebrek aan personeel blijft ook in 2025 hét strategische onderwerp dat directies de meeste hoofdbrekens bezorgt. Ten opzichte van vorig jaar breiden tekorten ook uit naar andere (productie)middelen. Mede door (geo)politieke ontwikkelingen is een slag om grondstoffen, ruimte, energie, schoon water en externe financiering ontstaan. Het maken van goede resourcekeuzes wordt daarom steeds relevanter. Dat is de voornaamste conclusie uit het Berenschot Strategie Trendsonderzoek 2025.
Bedrijven binnen de Nederlandse defensie-industrie zijn kwetsbaar door de afhankelijkheid van kritieke grondstoffen en materialen. Het mitigeren van de risico’s rond de kwetsbaarheid en afhankelijkheid van kritieke grondstoffen en materialen is noodzakelijk. Daarbij staan internationale samenwerking, technologische innovatie, en versterking van Europese waardeketens centraal. Dat concludeert Berenschot op basis van onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken.
De provincie Zuid-Holland en InnovationQuarter hebben Berenschot gevraagd een onderzoek uit te voeren naar de bijdrage van de Zuid-Hollandse defensie-industrie aan de nationale defensieopgave. Dit onderzoek, uitgevoerd tussen oktober 2023 en maart 2024, brengt de huidige staat van de defensie-industrie in kaart en verkent hoe deze sector kan bijdragen aan de versterking van de Nederlandse defensiecapaciteit.
De afgelopen jaren is de omzet in de defensie- en veiligheidssector sterk gestegen, net als nationale en Europese defensie-uitgaven. En ook de groeiverwachtingen voor de komende jaren zijn hoog, onder meer vanwege de geopolitieke spanningen. Het realiseren van de hoge groeiverwachtingen, mede door opschaling, is echter niet vanzelfsprekend. Dat blijkt uit onderzoek van adviesbureau Berenschot in opdracht van het Ministerie van EZK naar de omvang en samenstelling van de Nederlandse Defensie en Technologische en Industriële Basis (NLDTIB).
Geopolitieke spanningen en dreigingen hebben de noodzaak van een robuuste defensie onderstreept. De Europese Parlementsverkiezingen gaan bepalen in welke mate defensie en de defensie-industrie worden gecoördineerd en uitgevoerd op Europees niveau.
Steeds meer bestuurders beseffen dat services doorslaggevend kunnen zijn voor het aantrekken en behouden van klanten. Zo steeg het aantal bedrijven dat diensten overweegt om zich te onderscheiden van de concurrenten met circa 60% ten opzichte van 2023. Dat is een van de uitkomsten van het Strategie Trendsonderzoek 2024 van Berenschot.
Als gevolg van geopolitieke ontwikkelingen – met name de oorlog in Oekraïne, spanningen in het Midden-Oosten, de Zuid-Chinese Zee en Taiwan – en daarmee het toegenomen belang van een sterke krijgsmacht zowel binnen als buiten Nederland, zijn defensie-uitgaven wereldwijd gestegen. Daarnaast blijft de arbeidsmarkt krap, de inflatie hoog, zijn er blijvende problemen met supply chains en zijn economische groeiverwachtingen onzeker. Ondanks deze grote uitdagingen liggen er ook kansen, met name mits de defensie-industrie haar wendbaarheid kan vergroten. Dat concludeert Berenschot in een vandaag verschenen rapport.
Dit rapport bevat de uitkomsten van het onderzoek naar de strategische gevolgen van de huidige ontwikkelingen, kansen en uitdagingen in de defensie-industrie. We bespreken dit aan de hand van de resultaten van het Strategie Trendsonderzoek van Berenschot, specifiek voor de defensie-industrie en de kennis van diverse experts, en laten daarbij verschillende organisaties uit de defensie-industrie aan het woord.
Elektronicaconcern Neways, met het hoofdkantoor in het Brabantse Son en Breugel, groeit hard. Het bedrijf wil binnen een aantal jaren zijn omzet, die in 2021 om en nabij de €500 miljoen bedroeg, verdubbelen. Dat is allesbehalve onrealistisch. De markt groeit namelijk hard. De Neways organisatie moet stevig aanpoten om de marktgroei te kunnen bijbenen. Dat is echter van groot belang om te kunnen concurreren met van schaal profiterende aanbieders, op een markt die gekenmerkt wordt door relatief kleine marges.
Het vervoersbedrijf in kwestie heeft zichzelf ten doel gesteld om een toekomstige concessie te verkrijgen. Om de kans hierop te vergroten, is Berenschot gevraagd een marktconformiteitsonderzoek uit te voeren.