Hoe borg je zorgcoördinatie op de lange termijn? Berenschot/VWS

Dit onderzoek is onderdeel van het ‘Implementatieplan zorgcoördinatie’ van het ministerie van VWS, dat is bedoeld om het onderwerp zorgcoördinatie door heel het land verder te brengen. Het rapport is inmiddels gepubliceerd en is hier te lezen.

Zorgcoördinatie draait om het beter afstemmen van niet-levensbedreigende acute zorgvragen tussen zorgaanbieders in de acute keten. Denk aan triage en het slim inzetten van beschikbare capaciteit. Het doel: elke patiënt snel bij de juiste zorgverlener, op het juiste moment. Dat verhoogt de kwaliteit van zorg én verlicht de druk op de acute zorg, die steeds vaker tegen haar grenzen aanloopt.

Voor het onderzoek spraken we met alle tien ROAZ-regio’s, verstuurden we een vragenlijst onder betrokken zorgaanbieders en analyseerden we de transformatieplannen. Duidelijk werd dat elke regio een eigen vertrekpunt, context en ontwikkelfase heeft. Er is (nog) geen passende ‘one size fits all’-governanceoplossing voor heel Nederland.

Sommige regio’s bouwen voort op bestaande samenwerkingen tussen VVT en huisartsenpost, andere positioneren zorgcoördinatie juist dicht bij de 112-meldkamer. Ook het schaalniveau verschilt: van één gezamenlijke ROAZ-regio tot vijf subregio’s binnen één ROAZ. En waar de ene regio kiest voor een centrale werkplek, werkt de andere digitaal of hybride vanwege grote afstanden. Samenwerking heeft onderling vertrouwen nodig. De mate waarin samenwerkende partijen dat vertrouwen hebben opgebouwd, verschilt eveneens per regio. Dit alles vraagt om maatwerk bij de inrichting van de governance.

In veel regio’s is de samenwerking nog vooral gebaseerd op vertrouwen en informele afspraken. Om die samenwerking toekomstbestendig te maken, is het nodig om spelregels expliciet te maken en vast te leggen. In het rapport presenteren we verschillende scenario’s, elk met hun eigen juridische borging en gevolgen.

Belangrijke aandachtspunten bij het kiezen van een passende governancevorm zijn onder andere:

• Zorg ervoor dat juridische structuren aansluiten bij doelen, context en wensen van de regio.
• Denk vooruit: wat betekent de gewenste situatie over drie tot vijf jaar voor de keuzes van vandaag?
• Bepaal welke taken op ROAZ-niveau horen en welke op subregionaal niveau.
• Maak besluitvorming voorspelbaar met duidelijke procedures en mijlpalen.

Leg werkafspraken vast en maak ze meetbaar en afdwingbaar, zodat partners elkaar kunnen aanspreken om vrijblijvendheid in de toekomst te voorkomen.

Zorgcoördinatie verder ontwikkelen en implementeren vraagt om vertrouwen, duidelijke doelen en afspraken over inzet van middelen. Het vastleggen van die afspraken in een governancestructuur is een logische volgende stap. Hierin worden dan ook de verschillende rollen en taken van de verschillende partijen duidelijk. Omdat elke regio anders is, vraagt dit overal om een eigen gesprek. Ons rapport biedt voorbeelden uit het land én praktische handvatten om deze samenwerking te versterken en te verduurzamen.