Het specifieke aanbod van taalonderwijs voor volwassen Oekraïners bij gemeenten en onderwijsaanbieders verschuift naar meer algemeen taalonderwijs voor volwassenen of nieuwkomers. Deze integratie in het reguliere aanbod lijkt een reactie op de toenemende behoefte van Oekraïners om zich langdurig in Nederland te vestigen. Daarbij ervaren aanbieders de nodige uitdagingen, zoals een tekort aan NT2-docenten en wachtlijsten, met name bij non-formeel professioneel onderwijs. Dat blijkt uit het derde en laatste monitoringsonderzoek dat Berenschot in het najaar van 2023 uitvoerde in opdracht van het ministerie van OCW.
Op grond van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming hebben meerderjarige ontheemde Oekraïners toegang tot het volwassenenonderwijs om vaardigheden aan te leren die nodig zijn voor de participatie in de Nederlandse samenleving. Om beter zicht te krijgen op de stand van zaken rondom taalonderwijs voor volwassen Oekraïense ontheemden, heeft het ministerie van OCW Berenschot gevraagd onderzoek uit te voeren naar de (ontwikkelingen in de) vraag naar onderwijs, de omvang en vorm van het onderwijsaanbod, de financiering hiervan en in hoeverre de financieringsmogelijkheden toereikend zijn.
De eerste en tweede meting van het onderzoek vonden plaats in het najaar van 2022 en het voorjaar van 2023. In totaal hebben aan de derde meting 62 gemeenten en 52 aanbieders meegewerkt aan het onderzoek
Bijna alle gemeenten (98%) bieden inmiddels enige vorm van taalonderwijs aan deze doelgroep. Uit de monitor komen meerdere verschuivingen naar voren. Zo melden zowel gemeenten als aanbieders een verschuiving naar formeel taalonderwijs, waarbij gemotiveerde deelnemers certificaten of diploma's willen behalen. De vraag naar professioneel en formeel taalonderwijs neemt mede daardoor toe. “Vanwege het NT2-docententekorten geven enkele gemeenten toch aan dat opschalen naar formeel en non-formeel P onderwijs niet altijd lukt, waardoor zij nog vooral informeel en non-formeel V-onderwijs aanbieden. Dat aanbod is eenvoudiger te realiseren”, verklaart Saraï Sapulete, managing consultant bij Berenschot.
Gemeenten en aanbieders lijken door de jaren heen iets positiever te worden over de financiering. “Behalve dat de middelen daadwerkelijk verruimd zijn, is dit ook het gevolg van het limiteren van het taalaanbod aan deze groep. En hoewel de financiën zijn aangevuld door een decentralisatie-uitkering van € 15 miljoen aan gemeenten, blijft er zorg over de toereikendheid van de middelen. De integratie van het Oekraïense taalaanbod in het bestaande WEB-aanbod kan een extra druk leggen op de reeds schaarse financiële middelen voor volwasseneneducatie in gemeenten”, aldus Sapulete.
Download rapport
Meer weten? Download dan hier het volledige rapport.