Hallo! Ik ben Frederik. Binnen Berenschot ben ik als Teamlead verantwoordelijk voor de Openbaar Bestuur praktijk. In mijn adviespraktijk werk ik graag aan drie soorten vraagstukken van onze klanten.
Maatschappelijk acute en relevante (crisis)vraagstukken, zoals het stikstofdossier en het aardbevingsdossier Groningen. In dit soort dossiers speelt dezelfde dynamiek: achter de feiten aanlopen, forse botsende bestuurlijke en maatschappelijke belangen en het samenbrengen van verschillende disciplines. Dat vraagt om in de hectiek feiten en meningen te scheiden, een werkend projectteam neer te zetten en stap voor stap hele complexe dossiers behapbaar en besluitbaar te maken. Mijn rol is het dan om integraal verantwoordelijkheid te nemen voor de voortgang en zo (onder hoog tempo) structuur te brengen.
Stelsel-vraagstukken, zoals de inrichting van het beleidsveld rond voedselveiligheid of het openbaar bestuur als zodanig. Deze vragen gaan over het inrichten, aanpassen en evalueren van grote en complexe sets aan prikkels/regels en normeringen die in grote arena’s met veel actoren moeten leiden tot oplossingen voor publieke vraagstukken. Stelselvraagstukken poppen meer en meer op en zijn vaak maatschappelijk vrij fundamenteel: denk maar aan bijstelling van zorgstelsel, ruimtelijke ordeningsstelsel, onderwijsstelsel, belastingstelsel, wetenschapsstelsel, het binnenlands bestuur-stelsel of het stikstofstelsel. Géén makkelijke vraagstukken waarin wij als bureau hard werken aan continue kennisontwikkeling (hoe werkt dat slim/goed) én het daadwerkelijk verder helpen van onze opdrachtgevers.
Democratische innovatie in de relatie tussen overheid en samenleving. Hoe we onze democratie inrichten en wat ieders rol daarin is, verandert eigenlijk continu. We zitten momenteel midden in de zoektocht naar wat een actievere gemeenschap betekent voor democratie en de rol van de overheid. Daarover publiceer ik regelmatig en help ik raden / colleges van B&W en/of staten. In 2017 verscheen Pionieren in Participatieland, in 2021 kwam de opvolger ‘Leren in Participatieland’ uit.
Ligt uw puzzel op deze vlakken? Ik hoor het graag!
Frederik
Om rijksoverheid, provincies en gemeenten te ondersteunen bij grote opgaven zoals armoedebestrijding, stikstofaanpak, woningnood en afhandeling aardbevingsschade, heeft Berenschot een nieuw team van zogeheten publieke fiksers ingericht. Dit team van daadkrachtige adviseurs weet bij crises onder hoge druk complexe vraagstukken snel te doorgronden en tot de gewenste resultaten te komen.
De afgelopen jaren is de samenwerking op regionale schaal steeds belangrijker geworden. Om meer grip te krijgen op de regio en de succesfactoren die bijdragen aan het realiseren van publieke waarde in die regio, doet Berenschot hier onderzoek naar in samenwerking met Rijksuniversiteit Groningen.
Leden van de TMG van het Rijk namen deel aan de online werkconferentie ‘Werken aan stelselvereenvoudiging’. Doel was dit thema vanuit diverse perspectieven te belichten en na te denken over stelselsturing en de eigen rol daarbinnen.
Zelfstandig adviseur Peter Teunisse is 1 juni jl. gestart als geassocieerd consultant bij Berenschot. Hij richt zich op het transformeren van het openbaar bestuur.
Het boek 'Leren in Participatieland' helpt om de volgende stap te zetten in de participatiesamenleving. Na jaren van pionieren is het tijd om systematisch met participatie aan de slag te gaan!
Het openbaar bestuur bestaat uit 389 autonome overheden. Zij formuleren zelf, in samenwerking met elkaar én in samenspraak met de samenleving opgaven. Daarop realiseren ze publieke waarde. Dat is niet eenvoudig! Kennis, meningen en belangen buitelen over elkaar heen. De digitale transformatie schept mogelijkheden, maar creëert ook verwachtingen. Dat maakt het uitdagend om te bepalen wat je moet doen én hoe je het moet doen.
Op 29 mei 2019 zette de Raad van State een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dat is het beleidsstelsel waarbinnen vergunningen werden verleend voor stikstof vragende activiteiten. Opeens was het niet meer mogelijk vergunningen uit te geven voor wegenbouw, woningbouw, nieuwe fabrieken en/of nieuwe bedrijven. Piepend en krakend vielen deze sectoren dan ook stil. Heftige protesten waren het gevolg: het Malieveld stond vol met trekkers, provinciehuizen galmden met felle protesten.
Waar het lukt, blijkt participatie dé manier om de democratie te vernieuwen en tot betere resultaten te komen. In de praktijk gaat het echter ook regelmatig niet goed. Dan leidt participatie tot verzuring en verharding van standpunten. Of slagen partijen er niet in om de stap van denken naar doen te zetten. Goed participeren is dus lastiger dan het lijkt.
De laatste jaren is de manier waarop we tot oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken (ook wel: publieke waarde) komen veranderd als gevolg van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Soms beperkt, soms fundamenteel. Mede dankzij de digitalisering maken overheden de beweging naar een ‘open overheid’ die participatief werkt, transparantie biedt en toegankelijk is voor iedereen.
Een meerjarig onderzoek van de RUG/Campus Fryslân naar de meerwaarde van regionale samenwerking heeft een grote impuls gekregen door een subsidie van het ministerie van BZK. Berenschotadviseurs Frederik van Dalfsen en Sofie Dreef, tevens promovenda aan de RUG/Campus Fryslan, werken hierin nauw samen met prof.dr. Caspar van den Berg.
Democratisering en participatief werken meer in het DNA krijgen van de gemeentelijke organisatie: het is een doelstelling van vele gemeenten, die in de praktijk de nodige haken en ogen kent. De intenties zijn vaak goed, de ambities hoog, maar het blijft lastig om het in de praktijk waar te maken.
De Drechtsteden-samenwerking behaalt aansprekende resultaten op het sociaal domein en bedrijfsvoering, maar de resultaten op ruimtelijk/economisch vlak blijven achter. Om daarin verandering te brengen dienen de gemeenten in te zetten op versterking van de onderlinge samenwerking. Blijkt dit niet haalbaar dan dienen de zeven gemeenten de samenwerking juist lichter te maken en elkaar ruimte te geven. Zo luidt het hoofdadvies van Berenschot naar aanleiding van hun onderzoek naar het functioneren van het regionaal arrangement rondom Dordrecht.
Pionieren in participatieland is geen pleidooi vóór of tegen participatie, maar een boek dat zo objectief mogelijk alle kanten van het debat toont en spiegelt aan de realiteit van het lokaal bestuur.
De regionalisering van vraagstukken en het hoge innovatietempo in de samenleving zorgen voor steeds grootschaligere en omvangrijkere samenwerkingen tussen gemeenten. In dit kader onderzocht Berenschot voor de VNG welke mogelijkheden er zijn voor gemeenten om de krachten te bundelen bij i-Voorzieningen en dienstverlening. Onze verkenning bestaat uit drie hoofdstappen, te weten een overzicht, een inzicht en een uitzicht. Het uiteindelijke hoofdadvies was om collectivisering langs drie lijnen te organiseren: een uitvoeringscoöperatie, een regiegroep en mandatering van gemeenten onderling.